ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ - Σε συνέχεια της πρόσφατης επίσκεψης της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη στην Αλβανία και της συνάντησής της με την ομόλογή της Υπουργό Elva Margariti η συνεργασία των δύο κρατών σε θέματα πολιτιστικού ενδιαφέροντος ξεκίνησε δυναμικά. Τον περασμένο Σεπτέμβριο του 2021 η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων καθηγήτρια Ναταλία Πούλου υπέγραψε σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με την Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας με αντικείμενο τη συντήρηση του τοιχογραφικού διακόσμου του βυζαντινού ναού του Αγίου Νικολάου στο Μεσοπόταμο.
Πρόκειται για το καθολικό ενός μοναστηριού του 13ου αιώνα, που αποτελεί πολύ σημαντικό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής σχολής του Δεσποτάτου της Ηπείρου που αναπτύχθηκε στην ύστερη βυζαντινή περίοδο με έδρα την Άρτα. Στο εσωτερικό του διασώζει αποσπασματικά τοιχογραφικό διάκοσμο, αλλά και πολύ σημαντικά μαρμάρινα μέλη και μαρμαροθετήματα στο δάπεδο.
Το μνημείο έχει αναστηλωθεί πρόσφατα από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας και υπολείπεται η συντήρηση των τοιχογραφιών, των μαρμαροθετημένων δαπέδων και των μαρμάρινων μελών του, την οποία ανέλαβε να υλοποιήσει το ΕΚΒΜΜ με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας.
Ήδη το διάστημα 12 – 15 Ιουλίου βρέθηκε στο μνημείο επιτελείο ειδικών επιστημόνων με επικεφαλής τη διευθύντρια του ΕΚΒΜΜ Δρ Φλώρα Καραγιάννη, αποτελούμενο από την αρχαιολόγο Χαρά Σαρρηγιαννίδου και κλιμάκιο συντηρητών της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ (Δρ Αικατερίνη Ζωή Φτίκου, Παναγιώτης Αγγελίδης και Αλέξανδρος Λέκκας) με το συντονισμό της Προϊσταμένης και αναπληρωματικού μέλους του ΔΣ του ΕΚΒΜΜ, Μαρίας Μερτζάνη.
Το επιτελείο των ειδικών, μετά από σχετική άδεια των αλβανικών αρχών μετέβη στο μνημείο όπου πραγματοποιήθηκαν εργασίες τεκμηρίωσης και διερεύνησης της κατάστασης διατήρησης, της παθολογίας και της τεχνολογίας του διακόσμου. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν θα αξιοποιηθούν άμεσα στο πλαίσιο εκπόνησης της μελέτης συντήρησης των διακοσμητικών στοιχείων του Ιερού Ναού.
Η μελέτη μετά την ολοκλήρωσή της θα υποβληθεί προς έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας και στη συνέχεια θα ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου συντήρησης από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων με δαπάνες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελλάδας.
Σε όλα τα στάδια οργάνωσης και σχεδιασμού του έργου υπήρξε εξαιρετική η στήριξη και συμβολή της Ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα.
Ο βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου στον Μεσοπόταμο της Αλβανίας (φωτ.: ΕΚΒΜΜ).