ΩΝΑΣΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, Ν. ΥΟΡΚΗ - Με τη συμμετοχή της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 7 Μαρτίου, στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο στο Μανχάταν η συνέντευξη τύπου που αφορούσε την έκθεση «A World of Emotions: Ancient Greece 700 b.c. BC – 200 a.d.» (Ένας Κόσμος Συναισθημάτων: Αρχαία Ελλάδα, 700 π.Χ. – 200 μ.Χ.). Στην έκθεση παρουσιάζονται 130 εκθέματα που προέρχονται από σπουδαία μουσεία του κόσμου όπως το Μουσείο της Ακρόπολης (Αθήνα), το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Αθήνα), Μουσείο του Λούβρου (Παρίσι), το Βρετανικό Μουσείο και τα Μουσεία του Βατικανού.
Στόχος της έκθεσης που εγκαινιάζεται την Τετάρτη 8 Μαρτίου στο Ίδρυμα Ωνάση της Νέας Υόρκης είναι να διερευνήσει τις ιδέες και τις συμπεριφορές των ανθρώπων της κλασικής αρχαιότητας σχετικά με τα συναισθήματα, καθώς και τους τρόπους αποτύπωσής τους.
Την επιμέλεια της έκθεσης συνυπογράφουν ο Άγγελος Χανιώτης, καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών του Ινστιτούτου Ανώτατων Σπουδών (Πρίνστον) και μέλος Δ.Σ. του Θυγατρικού Ιδρύματος Ωνάση στις ΗΠΑ, ο Νικόλαος Καλτσάς, επίτιμος διευθυντής στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και ο Ιωάννης Μυλωνόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Στην ομιλία της η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου μετέφερε στο κοινό την προσωπική της ερμηνεία πάνω στη διαχρονικότητα του συναισθήματος προσδίδοντας την έννοια ενός οικουμενικού διαλόγου.Μίλησαν επίσης ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου η εκτελεστική διευθύντρια του Πολιτιστικού Ιδρύματος στη Νέα Υόρκη, Αμαλία Κοσμετάτου και ο Άγγελος Χανιώτης.Παρόντες: ο διευθυντής του Μουσείου Ακροπόλεως Δημήτρης Παντερμαλής. η Διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Μαρία Λαγογιάννη, η διευθύντρια Μουσείων του ΥΠΠΟΑ Σουζάνα Χούλια- Καπελώνη κ.α.
Ομιλία της Υπουργού Πολιτισμού και αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου
Μῆνιν ἂειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί᾽ Άχαιοῖς ᾂλγε’ ἔθηκε,
πολλὰς δ᾽ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προῒαψεν
ἡρώων,
Τη μάνητα, θεά, τραγούδα μας του ξακουστού Αχιλλέα,
ανάθεμά τη, πίκρες που ᾽δωκε στους Αχαιούς περίσσιες
και πλήθος αντρειωμένες έστειλε ψυχές στον Άδη κάτω
παλικαριών, (μετάφραση Ν. Καζαντζάκης - Ι. Θ. Κακριδής)
Αυτοί είναι οι εναρκτήριοι στίχοι του ομηρικού έπους της Ιλιάδας, η «Μήνις», η οργή, είναι το θέμα που ενώνει και ταυτόχρονα διαπερνά όλες τις ραψωδίες. Ταυτόχρονα ο αρχαίος ποιητής παραθέτει την καταστροφή, τον πόνο και τον θάνατο που επέφερε ως αποτέλεσμα, σε άξιους άντρες και ήρωες. Η οργή της Μήδειας του Ευριπίδη, ο «ολετήρας θυμός» η «καταστροφική οργή» που αφάνισε την ακμάζουσα πόλη της Κορίνθου. Θα μιλήσω ως υπηρέτης των Τεχνών για πολλά χρόνια, και κυρίως του ελληνικού δράματος.
Οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί ποιητές, ενσαρκώνοντας το πνεύμα των καιρών τους, σε φιλοσοφικό και αισθητικό επίπεδο, κατάφεραν με μοναδικό τρόπο να απεικονίσουν τις πραγματικές αιτίες των πιο έντονων συναισθημάτων καθώς και τις επιπτώσεις τους στις ζωές των ανθρώπων, τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό επίπεδο.Μια μεγάλη συνεισφορά των Ελλήνων στον Δυτικό Πολιτισμό είναι η εισαγωγή του Διαλόγου ως θεμέλιο της νεογέννητης Δημοκρατίας και των θεσμών της, με το θέατρο να αποτελεί έναν από αυτούς.Για παράδειγμα, τα συναισθήματα στην Αρχαία τραγωδία αποτελούν σημάδια, που προκύπτουν από τον εσωτερικό και τον εξωτερικό διάλογο, το δίλημμα ή την σύγκρουση, δημιουργώντας ιδέες, στόχους, φιλοδοξίες απέναντι στον φόβο της τιμωρίας από την απώλεια του «Μέτρου».
Τα συναισθήματα απεικονίζονται ανάγλυφα, με διαύγεια, όχι ως αυτοσκοπός. Για να ξεδιπλώσουν εντέλει όλη τη διαλεκτική διαδικασία της διανοητικής ισορρόπησης, της καρδιά και της αναγκαιότητας, μέσα από ένα ατελείωτο παιχνίδι ανάμεσα στο φως και τη σκιά, τη ζωή και τον θάνατο. Η συνειδητοποίηση αυτή της διαδικασίας μέσω των συναισθημάτων αλλά και το αντίτιμο που φέρει κάθε επιλογή φωτίζουν τη συνείδηση και προκρίνουν την ωριμότητα του πολίτη. Εδώ και δεκαετίες εμπνέομαι από τις ιδέες και τα αριστουργήματα της αρχαίας Ελλάδας.
Όταν κοιτώ αυτούς τους θησαυρούς που αιχμαλωτίζουν τα συναισθήματα μέσα από το διάλογο στο σώμα και την κατασκευή τους, δεν μπορώ ως ένα σύγχρονος «επισκέπτης» παρά να αισθανθώ ένα διαφορετικό είδος συναισθήματος. Δεν έχω άλλη επιλογή παρά να νιώσω τα χέρια που έδωσαν σχήμα σε ένα κομμάτι μάρμαρου, σε μια φούχτα πηλού, νοιώθω τα συναισθήματα να εκπέμπονται από την πυρετώδη προσπάθεια του καλλιτέχνη να μεταμορφώσει και να υπερβεί την ύλη. Δεν μπορώ παρά να αισθανθώ όλα τα μάτια που θαύμασαν ή λάτρεψαν αυτά τα αριστουργήματα στην δική τους αρχαία εποχή. Όλα τα χέρια που άγγιξαν τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής και που –πολλές φορές ασυνείδητα- ενέπνευσαν με την ομορφιά τους.
Και πάλι, δεν μπορώ παρά να νιώσω τα βαθιά συναισθήματα όλων αυτών των γενεών από απλούς εργάτες, αγρότες, αρχαιολόγους, καταδύτες, συντηρητές που βοήθησαν να ανακαλυφθούν και να συντηρηθούν όλοι αυτοί οι θησαυροί, ώστε εμείς να μπορούμε να τους θαυμάσουμε, να τους μελετήσουμε και εντέλει να μάθουμε από αυτούς.Αυτά είναι πολύτιμα συναισθήματα από αληθινούς ανθρώπους που προβάλλονται ταυτόχρονα σε αυτούς τους θησαυρούς και τους δίνουνε ζωή. Παράλληλες ζωές που προσφέρουν βαθιά συναισθήματα σε εμάς τους σύγχρονους επισκέπτες.
Όλη αυτή η διαδικασία της υπέρβασης της ύλης μέσα από το πνεύμα, προσφέρει στη δόξα του ανθρώπινου πολιτισμού, δίνοντάς μας στιγμές αθανασίας και σοφίας που όλοι οι άνθρωποι μπορούν να μοιραστούν.Η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά είναι ένα σπουδαίο δώρο που οι σύγχρονοι Έλληνες πολίτες έχουν το προνόμιο και την υποχρέωση να ανακαλύψουν, να συντηρήσουν, να διατηρήσουν και να μοιραστούν με τον κόσμο καθώς αποτελεί ένα θεμελιώδες κομμάτι της κοινής μας παγκόσμιας κληρονομιάς.
Παρά τα μέτρα λιτότητας και τις μεγάλες δυσκολίες στις ζωές μας, η χώρα μας διαχειρίζεται υπεύθυνα αυτή την μοναδική κληρονομιά. Είναι για εμάς μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης για το παρόν και το μέλλον μας, ενάντια σε όλες τις δυσκολίες.Ένα εφόδιο στο να δημιουργήσουμε, να συνεισφέρουμε σε ένα λαμπρό καλλιτεχνικό παρόν που επιθυμούμε να μοιραστούμε.
Η ελληνική πολιτεία, μέσα από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, λειτουργεί ως ο θεματοφύλακας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επιθυμεί να συνεισφέρει σε κάθε προσπάθεια που έχει ως στόχο να μεταδώσει την λάμψη και την ομορφιά αυτής της κληρονομιάς στους ανθρώπους όλου του κόσμου. Σε αυτό μας το εγχείρημα δεν είμαστε μόνοι, το ίδρυμα Ωνάση αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς αρωγούς σε αυτή την προσπάθεια.Μέσα από μια σειρά εκθέσεων και δράσεων το Ίδρυμα καταφέρνει να φέρνει σε επαφή διαφορετικά μουσεία, ακαδημαϊκούς και καλλιτέχνες.
Το Υπουργείο πολιτισμού δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένας πρόθυμος σύμμαχος σε αυτή την τόσο σημαντική πρωτοβουλία. Στην έκθεση «A World of Emotions: Ancient Greece 700 b.c. BC – 200 a.d.» το Υπουργείο Πολιτισμού συμμετέχει με έργα από 20 ελληνικά μουσεία.
Μπορούμε λοιπόν να θαυμάσουμε αγάλματα και ανάγλυφα μοναδικής ομορφιάς που αιχμαλωτίζουν τα συναισθήματα σε σώματα και πρόσωπα. Από την αινιγματική Κόρη από το Μουσείο της Ακρόπολης, μέχρι την κεφαλή ενός γελαστού παιδιού από το μουσείο της Βραυρώνας. Από έναν από τους Κούρους του Πτώου που προέρχεται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, μέχρι την παράσταση ενός ζευγαριού που αγκαλιάζεται από το Μουσείο της Δήλου. Τον πήλινο ανάγλυφο πίνακα που αναπαριστά την Κλυταιμνήστρα να σκοτώνει τον Αγαμέμνονα από το Μουσείο Ηρακλείου, μέχρι την επιτύμβια στήλη ενός ηθοποιού που κρατάει μια μάσκα από το Μουσείο Πειραιά.
Θα ήθελα να συγχαρώ το Ίδρυμα Ωνάση και όλους αυτού που δούλεψαν μαζί για την πραγματοποίηση αυτής της εξαιρετικής έκθεσης. Εύχομαι κάθε επιτυχία στην παρουσίαση αλλά και την μετάδοση των συναισθημάτων από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα, εδώ στην Νέα Υόρκη.
Ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
