ΑΛΙΒΕΡΙ, ΕΥΒΟΙΑ - Νεκροταφείο, πραγματικό παλίμψηστο για τα αρχαιολογικά δεδομένα της περιοχής, ανασκάφτηκε το φετινό καλοκαίρι στη θέση Μακριά Ράχη Καράβου στο Αλιβέρι από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας, καθώς κατά τη διενέργεια σωστικής ανασκαφικής έρευνας σε ιδιωτικό αγροτεμάχιο, διαπιστώθηκε η συνεχής χρήση του για περισσότερο από 2.500 χρόνια.
Ειδικότερα, κατά χρονολογική σειρά εντοπίστηκαν τα εξής:
Α. Ασύλητος κτιστός λακκοειδής τάφος της Πρωτοελλαδικής ΙΙΒ εποχής (Φάση Λευκαντί Ι - Καστρί 2.400-2.300 π.Χ), μνημειώδους κατασκευής. Το δάπεδο ήταν στρωμένο με ποταμίσια άμμο και το εσωτερικό του, σε δεύτερη φάση, είχε χωριστεί με εγκάρσιο τοίχο σε δύο τμήματα. Στο ανατολικό τμήμα εντοπίστηκε ταφή σε ανακομιδή, κτερισμένη με ζεύγος χρυσών ενωτίων, μία ασημένια και δύο χάλκινες περόνες. Στο δυτικό τμήμα εντοπίστηκε κατά χώρα ταφή σε συνεσταλμένη στάση, κτερισμένη με χάλκινο εγχειρίδιο, αιχμή βέλους και στιλβωμένη ραμφόστομη σφαιρική πρόχους.
Τάφος Πρωτοελλαδικής εποχής (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Ευρήματα από τον τάφο Πρωτοελλαδικής εποχής (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Σε μικρή απόσταση από τον τάφο, εντοπίστηκε κεφαλή μαρμάρινου κυκλαδικού ειδωλίου τύπου Λούρου (3.200-2800 π.Χ.).
Β. Ασύλητος θαλαμοειδής τάφος της Υστεροελλαδικής ΙΙΙΒ-Γ εποχής (1300-1100 π.Χ) με διάμετρο θαλάμου 2,40μ. και μήκος δρόμου 7,50μ. Περιείχε 11 ταφές σε ανακομιδή και μία κατά χώρα. Στο εσωτερικό του εντοπίστηκαν έξι ακέραια και τουλάχιστον άλλα επτά θραυσμένα αγγεία, κυρίως ψευδόστομοι αμφορίσκοι, αλάβαστρα, πρόχους και κύπελλο, χάλκινη πόρπη, 53 σφοντύλια από στεατίτη, λίθινες χάντρες, περίτεχνα κομβία από ελεφαντόδοντο και τρεις εξαιρετικής καλλιτεχνικής αξίας σφραγιδόλιθοι.
Στον πρώτο, παριστάνεται αίγαγρος που δέχεται επίθεση από δύο λύκους, στον δεύτερο, ελάφι σε συνεστραμμένη στάση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει ο τρίτος σφραγιδόλιθος, από σάρδιο, στον οποίο παριστάνεται όρθια μιξογενής δαιμονική μορφή (Minoangenius) που μεταφέρει στους ώμους ένα νεκρό ελάφι. Το ίδιο ακριβώς θέμα συναντάται σε σφραγιδόλιθο από την Κρήτη και σε ελεφάντινο πλακίδιο από τη Θήβα.
Το εσωτερικό του θαλαμοειδούς μυκηναϊκού τάφου (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Ευρήματα από τον θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Σφραγιδόλιθος από σάρδιο από τον θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Σφραγιδόλιθος από χαλαζία από τον θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Στη ρωμαϊκή εποχή, τμήμα της στέγης του τάφου κατέπεσε και χρησιμοποιήθηκε ως αποθέτης, χωρίς να διαταραχθούν τα κατώτερα ταφικά στρώματα. Από τα ανώτερα στρώματα προήλθαν πολλά οστά ζώων και τμήματα αγγείων της ρωμαϊκής εποχής (1ος - 3ος αιώνας μ.Χ.).
Γ. Συνολικά, 24 ακόμη τάφοι, δύο εγχυτρισμοί και μία καύση ύστερων κλασικών (τέλη 4ου αι. π.Χ), ελληνιστικών (3ος-1ος αιώνας π.Χ) και ρωμαϊκών χρόνων (1ος-3ος αιώνας μ.Χ), σε συστάδες των 2 έως 4 τάφων, ερευνήθηκαν στο ίδιο αγροτεμάχιο. Από τους τάφους, επτά ανήκουν στον τύπο του κεραμοσκεπούς καλυβίτη, δεκαέξι στον τύπο του απλού λακκοειδούς με κάλυψη από ακατέργαστες πλάκες και ένας κτιστός κιβωτιόσχημος ρωμαϊκών χρόνων.
Από την έρευνά τους έχουν προέλθει χρυσό ενώτιο, οστέινη περόνη, χάλκινα νομίσματα, μελαμβαφή μικρογραφικά αγγεία του 4ου αιώνα π.Χ., όπως ληκύθια, πυξίδα, πήλινο ειδώλιο χοίρου, άβαφη τριφυλλόσχημη οινοχόη και πρόχους ρωμαϊκών χρόνων.
Ευρήματα από τάφους κλασικής εποχής (4ος αι. π.Χ.) (© ΕΦΑ Ευβοίας)
Τέλος, εντοπίστηκε ένας υπόσκαφος και εν μέρει κτιστός αγωγός ρωμαϊκών χρόνων, που διατρέχει το νεκροταφείο με διεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ, σε μήκος περίπου 25μ. και πιθανότατα προμήθευε με νερό παρακείμενο λουτρό παλαιοχριστιανικών χρόνων.
Η φετινή ανασκαφή έρχεται να προσθέσει πολύτιμες πληροφορίες για τους κατοίκους του οικισμού που ανασκάφτηκε κατά την ανέγερση του νέου εργοστασίου της Δ.Ε.Η. στην ίδια περιοχή, τα έτη 2007-2014. Από τα κτερίσματα των τάφων που ερευνήθηκαν, προκύπτει ότι οι κάτοικοι του παράκτιου οικισμού στον Κάραβο Αλιβερίου, αξιοποιώντας το φυσικό λιμένα, είχαν αναπτύξει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα. Στη μυκηναϊκή εποχή, οι σχέσεις αυτές έφταναν έως την Κρήτη.
Η ανασκαφική έρευνα, η οποία συνεχίζεται, βαίνει προς το τέλος της.Τη διεύθυνση της ανασκαφής έχει ο αρχαιολόγος της ΕφορείαςAρχαιοτήτων Ευβοίας Κωνσταντίνος Μπουκάρας, ενώ τη συντήρηση των ευρημάτων διεξάγουν οι συντηρήτριες αρχαιοτήτων Φωτεινή Ποπώλη και Γεωργία Καγκέλη.
Πηγή: ΥΠΠΟΑ
Κάραβος Αλιβερίου. Λεπτομέρεια του τάφου της Πρωτοελλαδικής εποχής (©ΕΦΑ Ευβοίας)