Θρησκεία-Λατρεία
Ανασκαφή μινωικού ανακτόρου Αρχανών
ΑΡΧΑΝΕΣ - Ένα σημαντικό και σπάνιο εύρημα επιφύλαξε η φετινή ανασκαφή στο μινωικό ανάκτορο των Αρχανών στην Κρήτη, όπου η αρχαιολόγος δρ Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη συνέχισε την αρχαιολογική έρευνα για την συμπλήρωση της εικόνας του τριώροφου κτηρίου, που διαδραμάτισε,...
Πρωτοβυζαντινή βασιλική του 6ου αιώνα, στους Ωρεούς Ευβοίας
ΕΥΒΟΙΑ - Το καλοκαίρι του 2024, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου: «Ολοκλήρωση δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων και εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων ευρύτερης περιοχής Ιστιαίας, Β΄ φάση» στον Δήμο Ιστιαίας-Αιδηψού Π.Ε Εύβοιας, εντοπίστηκαν εντός του οικισμού των...
Βυζαντινός ναός Αγίου Νικολάου, Μεσοποτάμου Αλβανίας: Έναρξη εργασιών συντήρησης του τοιχογραφικού διακόσμου
ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ - Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας που υπέγραψε το Σεπτέμβριο του 2021 το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων με το Υπουργείο Πολιτισμού της Αλβανίας, με σκοπό τη συντήρηση των τοιχογραφιών, των μαρμάρινων μελών και του...
Εγκαίνια του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου στη Σαμοθράκη
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ - Τα εγκαίνια του αποκατεστημένου κτηρίου και της επανέκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου πραγματοποιήθηκαν από την Υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά τη διήμερη επίσκεψη εργασίας στη Σαμοθράκη. Το νησί, στο βορειοανατολικό Αιγαίο, από...
Ανακάλυψη μαρμάρινου αγάλματος του θεού Ερμή
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ - Σύμφωνα με τον καθηγητή αρχαιολογίας που ηγείται των ερευνών, μετά από σεισμό που κατέστρεψε την πόλη Ηράκλεια Σιντική, περίπου το 388 μ.Χ., το άγαλμα τοποθετήθηκε προσεκτικά στους υπονόμους και καλύφθηκε με χώμα Αρχαιολόγοι στη Βουλγαρία ανακάλυψαν ένα...
Το νόμισμα στην αρχαία ελληνική λατρεία. Απόθεση και χρήση των νομισματικών προσφορών στον ιερό χώρο
Τόμος 7, Τεύχος 3 Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος 2023 [σ. 140-159] Το νόμισμα στην αρχαία ελληνική λατρεία Απόθεση και χρήση των νομισματικών προσφορών στον ιερό χώρο Ιουλιανός Πανοτόπουλος Αρχαιολόγος Μόλις εφευρέθηκε στη Λυδία, το νόμισμα ενσωματώθηκε αμέσως στον...
Η λατρεία της θεάς Δήμητρας στον ελληνικό κόσμο. Η αττική απεικόνιση της Δήμητρας ως Καρποφόρου
Τόμος 7, Τεύχος 3 Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος 2023 [σ. 124-139] Η λατρεία της θεάς Δήμητρας στον ελληνικό κόσμο Η αττική απεικόνιση της Δήμητρας ως Καρποφόρου Σταυρούλα Ασημακοπούλου Δρ Αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων πόλης Αθηνών Την αφορμή για την εκπόνηση...
Έλληνο-Ελβετική ανασκαφή στην κορυφή του Ελλανίου Όρους στην Αίγινα
ΑΙΓΙΝΑ - Μια ομάδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων και της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα εξερευνά από το 2021 την κορυφή του Ελλανίου Όρους, του υψηλότερου βουνού της Αίγινας. Εκεί όπου σήμερα στέκει το ξωκκλήσι της Ανάληψης με θέα όλο τον...
Αποκαθίσταται η Νέα Μονή, στη Χίο, μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
ΧΙΟΣ -Έργο αποκατάστασης του αμυντικού πύργου και του οχυρωματικού περιβόλου του κτηριακού συγκροτήματος της Νέας Μονής στη Χίο, εξέχοντος μνημείου του 11ου αι., εγγεγραμμένο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, εκτελεί η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων. Με...
Θωρακίζεται ο αρχαιολογικός χώρος του Δίου έναντι πλημμυρικών φαινομένων
ΔΙΟΝ - Ολοκληρώνεται η εκπόνηση των μελετών για την αντιπλημμυρική θωράκιση του αρχαιολογικού χώρου του Δίου. Πρόκειται για ένα έργο μεγίστης σημασίας για την προστασία της ιερής πόλης των Μακεδόνων από τους κινδύνους που προκαλούν οι ισχυρές βροχές, που πλήττουν...
Σημαντικά στοιχεία για το μνημειακό οικοδόμημα που ανακαλύφθηκε το 2022 στο Κλειδί Σαμικού
ΚΛΕΙΔΙ ΣΑΜΙΚΟΥ - Στο πλαίσιο της φετινής ανασκαφικής περιόδου του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος στο Κλειδί Σαμικού (έτη 2022-2026), που ολοκληρώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου, ήλθαν στο φως σημαντικά στοιχεία για το μνημειακό οικοδόμημα που ανακαλύφθηκε το 2022. Το...
Βασιλική Β´ των Φιλίππων
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΙΡΤΑΧΑΣ - ΝΙΚΗ ΣΑΛΕΜΗ - ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΥ – Οι Εκδόσεις Καπόν παρουσιάζουν τη νέα τους έκδοση "Βασιλική Β´ των Φιλίππων. Πρόσφατες έρευνες των ερειπίων της και κριτική προσέγγιση της μέχρι τώρα βιβλιογραφίας". Η Βασιλική Β΄ στον αρχαιολογικό χώρο...
Αναστηλώθηκε η Βασιλική Β’ στους Φιλίππους
ΦΙΛΙΠΠΟΙ - Η Βασιλική Β’, ο επιβλητικός παλαιοχριστιανικός ναός που βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων, ένα από τα πιο λαμπρά οικοδομήματα, τα ερείπια του οποίου δέσποζαν για αιώνες στη φημισμένη πόλη που ίδρυσε ο βασιλιάς Φίλιππος, έχει πλέον...
Επίδαυρος: αποκαλύπτονται σημαντικά κτήρια και οι χρήσεις τους στον περιβάλλοντα χώρο του Ασκληπιείου
ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ - Οι εργασίες που εκτελούνται στην Επίδαυρο, από την ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό τη διεύθυνση του ομότ. καθηγητή αρχαιολογίας του Παν/μίου Αθηνών Βασίλη Λαμπρινουδάκη, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας είχαν και εφέτος...
Άρτα: αποκαθίσταται το μείζον Βυζαντινό μνημείο της Παρηγορήτισσας
ΑΡΤΑ - To Υπουργείο Πολιτισμού δρομολογεί τις διαδικασίες για την εκτέλεση των έργων αποκατάστασης και ανάδειξης του Ναού της Παρηγορήτισσας, στην Άρτα, μετά την ολοκλήρωση του συνόλου των μελετών (τοπογραφική, στατική, αρχιτεκτονική, ηλεκτρομηχανολογική, διαμόρφωσης...
Oι ανασκαφές στο ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο της Εύβοιας. Ένας εκατόμπεδος ναός για τη θεά
ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ - Κάθε καλοκαίρι, μια ομάδα Ελβετών και Ελλήνων αρχαιολόγων ερευνά τα κατάλοιπα του ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος κοντά στην Αμάρυνθο της Εύβοιας. Η ανασκαφική περίοδος που μόλις ολοκληρώθηκε σηματοδότησε μια νέα φάση στο ερευνητικό αυτό έργο, το οποίο...
Ο λεγόμενος βωμός του Θεού Υψίστου στη Γόρτυνα και οι σχετικές λατρείες
ΜΕΣΣΑΡΑ - Ομιλία με θέμα: “Ο λεγόμενος βωμός του Θεού Υψίστου στη Γόρτυνα και οι σχετικές λατρείες” θα δώσει ο Χαράλαμπος Κριτζάς, αρχαιολόγος, επίτιμος διευθυντής του Επιγραφικού Μουσείου και τέως Επιμελητής Αρχαιοτήτων Αργολίδος, σήμερα Δευτέρα 8 Ιανουαρίου, στις...
Στο φως μεγάλο μέρος της αρχικής βυζαντινής Τράπεζας του 10ου αιώνα στη Μονή Βατοπεδίου
ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ - Στο πλαίσιο των εργασιών για τη στερέωση και αποκατάσταση της τράπεζας της Μονής Βατοπεδίου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους διενήργησε επιλεκτικά ανασκαφικές τομές με στόχο την αναζήτηση της βυζαντινής Τράπεζας. Οι εργασίες έφεραν στο φως...
Σκέψεις γύρω από τα μινωικά «τάματα» και τη μαγικο-θρησκευτική τους σημασία
Τόμος 7, Τεύχος 1 Ιανουάριος - Αύγουστος 2023 [σ. 16-25] «Με καλοπρόσδεχτα ταξίματα και με θυσίες, με κνίσα και σπονδές, γυρίζουν οι άνθρωποι και των θεών τη γνώμη» Σκέψεις γύρω από τα μινωικά «τάματα» και τη μαγικο-θρησκευτική τους σημασία Χριστίνα Παπαδάκη...
Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης και οι κροκοσυλλέκτριες της Θήρας
Τόμος 7, Τεύχος 1 Ιανουάριος - Αύγουστος 2023 [σ. 6-15] Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης και οι κροκοσυλλέκτριες της Θήρας † Πέτρος Θέμελης Διευθυντής Ανασκαφών Αρχαίας Μεσσήνης, τ. Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης...
Το Σώμα και η Μαγεία. Η Προστασία του Σώματος στους Πολιτισμούς του Αιγαίου
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ – Η έρευνα αυτή της Χριστίνας Παπαδάκη εστιάζει στις μαγικές αντιλήψεις και πρακτικές για την προστασία του ανθρώπινου σώματος και τη διαφύλαξη της υγείας του. Μέσα από ιστορικά τεκμηριωμένες πηγές, ο μελετητής θα αναγνωρίσει και θα εντοπίσει...
Συντήρηση των τοιχογραφιών του βυζαντινού ναού Αγίου Γεωργίου στο Κουρμπίνοβο
ΚΟΥΡΜΠΙΝΟ, ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - Στο πλαίσιο του μνημονίου συνεργασίας, το οποίο υπογράφηκε από την Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΠΘ Ναταλία Πούλου και την πρώην...
Άγαλμα που παραπέμπει στο παιδί του Κριτίου και νέο κτήριο τεσσάρων δωματίων ανάμεσα στα φετινά ευρήματα στο Δεσποτικό
ΔΕΣΠΟΤΙΚΟ, ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ - Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα ανέδειξε η φετινή ανασκαφή στη νησίδα του Δεσποτικού. Μεταξύ άλλων, ήλθε στο φως ακέφαλος ανδρικός κορμός του αυστηρού ρυθμού που τεχνοτροπικά παραπέμπει στο παιδί του Κριτίου και μπορεί να χρονολογηθεί αμέσως...
Το λατρευτικό κέντρο της αρχαίας Ελίκης στο φως
ΝΙΚΟΛΕΪΚΑ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ - Συνεχίστηκε και κατά το 2023 η διεπιστημονική αρχαιολογική έρευνα στο ιερό των Γεωμετρικών και Αρχαϊκών Χρόνων στα Νικολέικα Αιγιάλειας, τεκμηριώνοντας περαιτέρω τις διαφορετικές χρονολογικές φάσεις του λατρευτικού κέντρου της αρχαίας πόλης...
Αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνας στο Βρυόκαστρο Κύθνου
ΒΡΥΟΚΑΣΤΡΟ ΚΥΘΝΟΥ - Σημαντικά αποτελέσματα είχε η πρόσφατη ανασκαφική έρευνα της Ακρόπολης της αρχαίας πόλης της Κύθνου (σημερινό «Βρυόκαστρο»), συνεργατικό πρόγραμμα του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Τμήματος...
Αρχαίος ελληνικός βωμός ανακαλύφθηκε στην αρχαία ελληνική πόλη Έγεστα στη Σικελία
ΡΩΜΗ - Αρχαίος ελληνικός βωμός για οικογενειακή λατρεία που χρονολογείται πριν από περισσότερα από 2.000 χρόνια βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Εγέστης (Αιγέστης) στη Σικελία. Η περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας δήλωσε ότι ο βωμός ήταν πιθανώς σε χρήση στο...
Ναννώ (Ουρανία) Μαρινάτου
Η διακεκριμένη Ελληνίδα αρχαιολόγος μιλά στο περιοδικό Θέματα Αρχαιολογίας. Διαβάστε την πλήρη συνέντευξη Ανάτυπο...
Ψηφίδες στο Σχήμα τ’ Ουρανού
Τόμος 6, Τεύχος 1 Ιανουάριος - Απρίλιος 2022 [σ. 70-91] Ψηφίδες στο Σχήμα τ’ Ουρανού Το ψηφιδωτό του Ζωδιακού Κύκλου και ο ρόλος του στη Συναγωγή Beth Alpha της Βυζαντινής Παλαιστίνης του 6ου αι. μ.Χ. Αναστάσιος - Γρ. Ακρίδας Δρ Θεολογίας Σε αυτό το άρθρο...
Ξορκισμένος με τον απήγανο
Τόμος 6, Τεύχος 1 Ιανουάριος - Απρίλιος 2022 [σ. 50-69] Ξορκισμένος με τον απήγανο Ιαματικές και άλλες ιδιότητες του φυτού Ruta graveolens, μέσα από τις πηγές Χριστίνα Παπαδάκη Αρχαιολόγος, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου...
Κέρκωπες, πίθηκοι και Πιθηκούσσες. Αναζητώντας μια πιο ικανοποιητική ερμηνεία
Τόμος 6, Τεύχος 1 Ιανουάριος - Απρίλιος 2022 [σ. 24-49] Κέρκωπες, πίθηκοι και Πιθηκούσσες Αναζητώντας μια πιο ικανοποιητική ερμηνεία † Βαγγέλης Πανταζής Ιστορικός Για την προέλευση του ονόματος των Πιθηκουσσών, αρχαιοελληνικής ονομασίας της σημερινής νήσου...