ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ – Σε δύο, νέες, σημαντικές ανακαλύψεις οδηγήθηκαν οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου, ανασκάπτοντας τα θεμέλια αλλά και κατώτερα στρώματα, κάτω από τον ιερό ναό του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της πόλης, πίσω από την παραλία στο δρόμο προς Περιστερά, λίγο μετά το ξενοδοχείο «Petra Mare».
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χρύσα Σοφιανού είπε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ότι συνεχίστηκε η ανασκαφή και η έρευνα για το τι ακριβώς είναι αυτό που υπάρχει κάτω από τα θεμέλια του ναού. Από τα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως, μπορεί κανείς να μιλήσει για την ύπαρξη ενός πολύ παλαιότερου ναού, πιθανότατα παλαιοχριστιανικής βασιλικής, στα ερείπια της οποίας κτίστηκε ο ναός του Αγίου Ανδρέα.
Επιπλέον, ακόμη πιο βαθιά, η αρχαιολογική σκαπάνη εντόπισε αρχαία σιστέρνα της ρωμαϊκής περιόδου. Δηλαδή η βασιλική και πάνω απ’ αυτήν ο σημερινός ναός εδράζονται σε μια μεγάλη κλειστή (μάλλον θολωτή) δεξαμενή νερού που κτίστηκε και ύδρευε τμήμα της αρχαίας Ιεράπυτνας ή κάποια εγκατάσταση στην συγκεκριμένη περιοχή, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Η ανακάλυψη αυτή παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον σημείωσε η Σοφιανού. Όπως τόνισε η παλαιοχριστιανική εκκλησία, τμήματα της οποίας έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη είναι πολύ σημαντική, γιατί οι πρώτες εκτιμήσεις δεν αποκλείουν να αφορά σε μια βασιλική των πρώτων χριστιανικών χρόνων (4ου ή 5ου αι. μ.Χ.), γεγονός που την καθιστά και τον αρχαιότερο ναό στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράπετρας.
Οι τομές που άνοιξε το συνεργείο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στον πρόναο του Αγίου Ανδρέα, αποκάλυψε τμήματα του ψηφιδωτού δαπέδου. Ακόμη δεν μπορεί να εκτιμηθεί το μέγεθος του παλαιοχριστιανικού ναού, αλλά οπωσδήποτε θα πρόκειται για μια μεγάλη βασιλική που εκτείνεται πέραν των ορίων της τοιχοδομίας του σημερινού ναού. Μάλιστα σε τομές που έγιναν περιμετρικά του υφιστάμενου ναού, εντοπίστηκαν ψηφίδες που πρέπει να ανήουν στο παλαιοχριστιανικό ψηφιδωτό του δαπέδου της αρχαίας βασιλικής, γεγονός που επιτρέπει την εκτίμηση ότι το μέγεθός της υπερέβαινε κατά πολύ το εμβαδόν του Αγίου Ανδρέα. Δυστυχώς, η επέκταση του Αγίου Ανδρέα προκάλεσε εκτεταμένη καταστροφή του παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού, πιθανότατα από άγνοια των συνεργείων, επεσήμανε η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Αλλά, κάτω από την εκκλησία αυτή, εντοπίστηκε ένα άλλο κτίσμα, που προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη στους αρχαιολόγους. Το συνεργείο προχώρησε την διάνοιξη της διερευνητικής τομής και κάτω από το δάπεδο της παλαιοχριστιανικής εκκλησίας εντοπίστηκε φάση με ρωμαϊκή τοιχοποιία. Από μια μικρή οπή οι αρχαιολόγοι τοποθέτησαν μικρό φακό για να εξακριβώσουν περί τίνος πρόκειται. Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι πρόκειται για μια τεράστια σιστέρνα, πιθανότατα ρωμαϊκή. Αυτό φανερώνει ότι ο Αγιος Ανδρέας είναι κτισμένος πάνω σε μία αρχαία, θολωτή δεξαμενή, είπε η Σοφιανού.
Πηγή: Νίκος Τράντας, ΑΝΑΤΟΛΗ