Άποψη της έκθεσης (φωτ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς).
Σκοπός της πρώτης αυτής περιοδικής έκθεσης –από ιδρύσεως του Μουσείου– είναι να συστήσει στο ευρύ κοινό μία άγνωστη όσο και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πτυχή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που διαδραματίστηκε στο Κιλκίς: την συνάντηση των χαρακωμάτων του πολέμου … με αρχαιολογικά κατάλοιπα από το μακρινό παρελθόν του τόπου, μια ευχάριστη έκπληξη - τυχαία εύρεση, κυρίως σε υψώματα - τεχνητούς γηλόφους του τοπίου του Κιλκίς.
Στρατόπεδο στο Μακεδονικό Μέτωπο. Συλλογή Β. Νικόλτσιου (φωτ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς).
Η δομή της έκθεσης αναπτύσσεται σε τρεις θεματικές ενότητες: «Ο Μεγάλος Πόλεμος και το Μακεδονικό Μέτωπο», «Το Κιλκίς στη σκιά του πολέμου» και «Οι ανασκαφικές τομές στα χαρακώματα».
Οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να περιηγηθούν σε ένα πλούσιο οπτικό αρχειακό υλικό (καρτ ποστάλ, φωτογραφίες, έγγραφα κλ.π.), προερχόμενο από διάφορους φορείς (π.χ. τη Βρετανική Σχολή Αθηνών, την ιδιωτική συλλογή Βασιλείου Νικόλτσιου, το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους – Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας, το Classical Art Research Centre - University of Oxford, το Imperial War Museum, το ΟΠΠΕ- Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, την ιδιωτική συλλογή Ιωάννη Μέγα - Βιβλιοθήκη Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το University Studio Press κ.ά.), σχετικό τόσο με το Μακεδονικό Μέτωπο όσο και με την πρωτοπόρα αρχαιολογική έρευνα στην ίδια περιοχή (οικιστικά ή ταφικά κατάλοιπα της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου και των αρχαϊκών χρόνων), να παρατηρήσουν τα εκτιθέμενα αρχαιολογικά αντικείμενα, αλλά και τα στρατιωτικά κειμήλια από την περίοδο του Μακεδονικού Μετώπου, να αντιληφθούν μέσα από δύο διοράματα (μακέτες) αναπαράστασης οχυρωματικών εγκαταστάσεων τη δομή και λειτουργία των χαρακωμάτων ως βασική πολεμική πρακτική της περιόδου, να γνωρίσουν τη στρατιωτική ταυτότητα των εμπλεκόμενων στον πόλεμο χωρών μέσα από τις ζωγραφικές απεικονίσεις των εθνικών στολών, τα τα οποία οφείλονται στη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς με τον Ελληνικό Σύλλογο Φίλων Ιστορίας και Παιγνιδιών Στρατηγικής (ΕΣΦΙΠΣ) καθώς και την ευγενική συμβολή-παραχώρηση του ειδικού συλλογέα κ. Βασίλη Νικόλτσιου, να παρακολουθήσουν, τέλος, αντιπροσωπευτικό κινηματογραφικό και εκπαιδευτικό υλικό για τον Μεγάλο Πόλεμο (= τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο).
Χαράκωμα στο Mακεδονικό Μέτωπο. Συλλογή Β. Νικόλτσιου (φωτ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς).
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς διοργανώνει ήδη εκπαιδευτικές και άλλες πολιτιστικές δράσεις σε συνεργασία και με άλλες δημιουργικές ομάδες (π.χ. ΚΘΒΕ, ΕΣΦΙΠΣ, Gamecraft, Λέσχη Ανάγνωσης Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Κιλκίς κ.ά.), αλλά και οργανωμένες περιηγήσεις με αρχαιολόγους της Υπηρεσίας μας, από Μάρτιο μέχρι και Μάιο 2019, για μαθητές και ενήλικο κοινό, πρωινές ώρες εβδομαδιαίως κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, και απογευματινές ώρες κάθε δεύτερη Τετάρτη κατά το Μάρτιο, τον Απρίλιο και το Μάιο 2019.
Κανθαρόσχημο αγγείο με αμαυρόχρωμη διακόσμηση της Ύστερης Εποχής Χαλκού (12ος/11ος; αι. π.Χ.) από τις μεταπολεμικές ανασκαφές των Άγγλων στην Καλίνδρια Κιλκίς (φωτ.: Αρχείο Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς).
Χάλκινη πυξίδα (8ος/7ος αι. π.Χ.) γυναικείας ταφής από νεκροταφείο στην Τσαουσίτσα (σήμ. Ποντοηράκλεια) (φωτ.: Αρχείο Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς).
Xάλκινο πτηνόμορφο περίαπτο, 8ου/7ου αι. π.Χ., κτέρισμα ταφής από μεταπολεμική ανασκαφή των Άγγλων στην Τσαουσίτσα (σήμ. Ποντοηράκλεια) (φωτ.: Αρχείο Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς).
Για τις ανάγκες της ευρύτερης δυνατής διάχυσης της έκθεσης αυτής στο κοινό, η Εφορεία μας προχώρησε, επίσης, στη δημιουργία της ιστοσελίδας www.warandarchaeology.gr, η οποία εμπεριέχει βασικό ενημερωτικό και εποπτικό υλικό για την έκθεση, ένα πολύ ενδιαφέρον video διάρκειας 8,2’ για ενήλικες και τη μαθητική κοινότητα, όπως και πληροφόρηση για την υλοποίηση δράσεων, εκδηλώσεων κ.ά.
Δρ Γεωργία Στρατούλη
Δρ Σταμάτης Χατζητουλούσης
Πηγή: ΥΠΠΟΑ