ΛΕΣΒΟΣ - Σημαντικά νέα στοιχεία που διαφωτίζουν πτυχές της κατοίκησης κατά τους προϊστορικούς και ιστορικούς χρόνους, έφεραν στο φως οι ανασκαφικές εργασίες που διεξάγονται για τέταρτη χρονιά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου στην χερσόνησο του Οβριόκαστρου, στην ευρύτερη περιφέρεια της αρχαίας Άντισσας του Δήμου Δυτικής Λέσβου, μιας από τις έξι πόλεις-κράτη της αρχαίας Λέσβου.
Απεικόνιση κάστρου (φωτ. ΥΠΠΟΑ).
Η ανασκαφή, η οποία χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, διεξάγεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου για πρώτη φορά στην εν λόγω χερσόνησο, στην οποία σώζεται το μεσαιωνικό κάστρο των Αγίων Θεοδώρων, γνωστό στις φιλολογικές πηγές, σε περιηγήσεις ταξιδιωτών, αλλά και σε πατριαρχικές Αποφάσεις ήδη από τον 13ο αι, καθώς μαρτυρείται στο εσωτερικό του η ύπαρξη σπουδαίου καστρομονάστηρου αφιερωμένου στην Παναγία την Οδηγήτρια.
Κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο, από τις εργασίες αποκάλυψης του νοτιοανατολικού σκέλους του επιθαλάσσιου μεσαιωνικού τείχους του κάστρου των Αγίων Θεοδώρων, εντοπίσθηκε πεσμένο, τμήμα μαρμάρινου υπέρθυρου, μήκους 3.50μ. που βρέθηκε κοντά στη θεμελίωση της βυζαντινής πύλης του κάστρου.
Τμήμα μαρμάρινου υπέρθυρου (φωτ. ΥΠΠΟΑ).
Το υπέρθυρο φέρει ανάγλυφα τα οικόσημα της δυναστείας των Γατελούζων, καθώς και των Παλαιολόγων, τα οποία έως σήμερα ήταν γνωστά από αντίστοιχα του μεσαιωνικού κάστρου της Μυτιλήνης και υποδηλώνουν την παράδοση της διακυβέρνησης της Λέσβου, αλλά και των κάστρων της από τους Βυζαντινούς στους Γατελούζους. Το πιο ενδιαφέρον όμως του υπερθύρου της βυζαντινής πύλης είναι ότι βρέθηκε δίπλα στο οικόσημο των Παλαιολόγων αντί του δικέφαλου αετού, συμβόλου του Βυζαντίου, η απεικόνιση ενός κάστρου με την κύρια πύλη και τους τρεις ορθογώνιους πύργους στην ακρόπολη, απεικόνιση η οποία φαίνεται να ταυτίζεται με το τότε βυζαντινό κάστρο των Αγίων Θεοδώρων, το οποίο παραδόθηκε στα 1355 μ. Χ. από τους Βυζαντινούς στη γενουάτικη οικογένεια των Γατελούζων. Οι έως σήμερα γραπτές πηγές και μαρτυρίες δεν σώζουν καμία απεικόνιση του βυζαντινού κάστρου των Αγίων Θεοδώρων. Το μαρμάρινο υπέρθυρο αποτελεί την πρώτη απεικόνισή του, και δίνει μαρτυρίες για τη μορφή του, άγνωστη σε μας έως σήμερα, καθώς είχε υποστεί πολλές οικοδομικές παρεμβάσεις κατά τον 15ο αι. από τους Γατελούζους.
Πηγή: ΥΠΠΟΑ