Οίκος Βέργος. Δημοπράτηση σπάνιων χειρόγραφων και εγγράφων

ΑΘΗΝΑ – Στις 17 Δεκεμβρίου 2020 δημοπρατήθηκαν από τον Οίκο Βέργο, ανάμεσα σε άλλα, σημαντικά και σπάνια χειρόγραφα και έγγραφα, με απεικονίσεις αρχαιοτήτων σε ακουατίντες επιχρωματισμένες με το χέρι ή χαραγμένες, οξυγραφίες, λιθογραφίες και φωτογραφίες. Ανάμεσά τους ξεχώρισαν τα εξής:

Απόψεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πρόκειται για  μία από τις 48 ακουατίντες επιχρωματισμένες με το χέρι της έκδοσης Views in the Ottoman Empire, chiefly in Caramania, a part of Asia Minor hitherto unexplored, with some curious selections from the islands of Rhodes and Cyprus, and the celebrated cities of Corinth, Carthage and Tripoli. Λονδίνο, T. Bensley για τον R. Bowyer, 1803.

 

 

Απόψεις της Ελλάδας και της Σικελίας. Έκδοση με 10 μεγάλες οξυγραφίες με απόψεις από την Ελλάδα και τη Σικελία, σειρά χαραγμένη από τον J. M. Bence σε σχέδια του Cassas. Ο L. F. Cassas ήταν μέλος της ομάδας των λογίων και καλλιτεχνών που συνόδευσαν τον Choiseul-Gouffier κατά την εγκατάστασή του σαν πρεσβευτή της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη. Επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Αθήνα τον Αύγουστο του 1784, όταν το πλοίο που τους μετέφερε αγκυροβόλησε λόγω αντιθέτων ανέμων στη Μακρόνησο. Ο ενθουσιασμός του είναι αποτυπωμένος σε επιστολή που έγραψε λίγο αργότερα στον Desfriches: «Περάσαμε τή νύκτα σ’ ἕνα μικρό χωριό καί τήν ἑπομένη τό ἀπόγευμα φθάσαμε σ’ αὐτήν τήν ξακουστή πόλη. Πορευόμενοι στίς πλαγιές τοῦ Ὑμηττοῦ τή διακρίναμε ἀπό πολύ μακριά. Ἔνιωθα σά μαγεμένος πού διέτρεχα τόσο ὡραῖα πράγματα καί μοῦ φαινόταν πώς ζοῦσα σ’ ἕνα ὄνειρο εὑρισκόμενος ἀνάμεσα στά μεγαλοπρεπῆ ἐρείπια τῶν Ἀθηνῶν». Ο Cassas είναι ο μόνος Γάλλος ταξιδιώτης που άφησε ολοκληρωμένες συνθέσεις από την Αθήνα του τέλους του 18ου αιώνα. Στο έργο του η συμμετοχή της φαντασίας υποχωρεί για χάρη της ακριβούς αποτύπωσης της πραγματικότητας, ενώ είναι εμφανές το ενδιαφέρον του και για τη σύγχρονη ζωή. Ειδικότερα η μεγάλη χαλκογραφία στην αρχή του παρόντος τόμου θεωρείται η πρώτη πανοραμική άποψη της Αθήνας στην οποία έχει καταβληθεί προσπάθεια να δοθεί μια πιστή εικόνα της πόλης. Για τον καλλιτέχνη και το έργο του βλ. Louis-François Cassas, 1756-1827. Dessinateur - voyageur [κατ. έκθεσης], Mainz a. R., 1994.

 

 

 

Απόψεις της Ελλάδας. Έργο του Edward Dodwell (Views in Greece, Λονδίνο, Rodwell & Martin, 1821), με 30 ακουατίντες χαραγμένες από τους F. C. Lewis, T. Fielding, R. Havel, T. Medland, J. Baily και Bennett σε σχέδια των Dodwell (24) και S. Pomardi (6), επιχρωματισμένες με το χέρι. Ο Edward Dodwell (1767-1832) ταξίδεψε στην Ελλάδα το 1801 και το 1805-6, συνοδευόμενος την πρώτη φορά από τον William Gell και τη δεύτερη από τον Ιταλό ζωγράφο Simone Pomardi. Καρπός των ταξιδιών του ήταν χίλια περίπου σχέδια και υδατογραφίες που έγιναν επιτόπου από τον ίδιο και τον Pomardi. Μια επιλογή από αυτά χρησιμοποιήθηκε για την εικονογράφηση του βιβλίου του A Classical and Topographical Tour through Greece (Λονδίνο 1819), ενώ στην παρούσα έκδοση δημοσιεύονται υδατογραφίες με τη μέθοδο της επιχρωματισμένης ακουατίντας, η οποία εξασφάλιζε τη μεγαλύτερη δυνατή πιστότητα σε σχέση με τα πρωτότυπα. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν για 60 ακουατίντες, στην πορεία όμως η δαπάνη κρίθηκε υπέρογκη, με αποτέλεσμα ο αριθμός τους να μειωθεί στο μισό.

 

 

 

Πανόραμα της Αθήνας. Πρόκειται για το πρώτο λιθογραφικό πανόραμα (270 x 2200 mm) που σχεδίασε και χάραξε η Selina Bracebridge κατά την παραμονή της στην Αθήνα τον Μάιο του 1836 (ένα δεύτερο φιλοτέχνησε το 1839 από διαφορετική θέση).

 

 

Άποψη των τειχών της Ακρόπολης. Πρόκειται για λιθογραφικό πίνακα στην έκδοση Voyage pittoresque en Grèce et dans le Levant, fait en 1843-1844 par. E. Rey, A. Chenavard et Dalgabio, journal de voyage, dessins et planches lithographiées του Etienne Rey (1867).

 

 

Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβῆ, Τά Ἑλληνικά, ἤτοι περιγραφή γεωγραφική, ἱστορική, ἀρχαιολογική καί στατιστική τῆς ἀρχαίας καί νέας Ἑλλάδος, συνταχθεῖσα ὑπό Ἰακώβου Ρ. Ραγκαβῆ εἰς τρεῖς τόμους, ὧν ὁ Α΄ διαλαμβάνει τήν Στερεάν, Ἀνατολικήν καί Δυτικήν Ἑλλάδα, ὁ Β΄ τήν Πελοπόννησον καί ὁ Γ΄ τάς νήσους τάς τε ἐλευθέρας καί μή, καί τόν πίνακα. Αθήνα, Κ. Αντωνιάδης, 1853-1854.

 

Το μνημείο του Λυσικράτους. Πρόκειται για ξυλογραφία από το έργο του L.E.S.J. Laborde Athènes aux XVe, XVIe et XVIIe siècles (Παρίσι, J. Renouard, 1854).

 

 

Ναός τῆς ἀπτέρου Νίκης. Φωτογραφία του Δημητρίου Κωνσταντίνου (π. 1860). Τύπωμα αλμπουμίνας επικολλημένο σε λεπτό χαρτόνι.

 

 

Προπύλαια και Ερεχθείο της Ακρόπολης των Αθηνών. Φωτογραφίες του Πέτρος Μωραΐτη (α. Les Propylées, une prise de l’ Acropole, β. L’ Erechtheion et les Propylées, π. 1870). Τυπώματα αλμπουμίνας επικολλημένα σε χαρτόνια.

 

 

 

Άρειος Πάγος και η Ἡ πύλη τοῦ Ἀδριανοῦ. Φωτογραφίες του Κ. Δημητρίου (δεκαετία 1870). Τυπώματα αλμπουμίνας.

 

 

 

Ανασκαφές στην Ακρόπολη των Μυκηνών. Επτά φωτογραφίες του Wilhelm DÖRPFELD ἀπό τίς ἀνασκαφές στήν Ἀκρόπολη τῶν Μυκηνῶν το 1887 με χειρό­γραφες λεζάντες: «Ἀκρόπολις Μυκηνῶν. Ἀνασκαφαί Ἑταιρίας. Ἀνακτόρου». Οι υπόλοιπες φωτογραφίες φέρουν τις εξής λεζάντες: «Ἀκρόπολις Μυκηνῶν. Ἀνασκαφαί Schliemann. Περίβολος τῶν τάφων», «Ἀκρόπολις Μυκηνῶν. Ἀνασκαφαί Ἑταιρείας. Ἀνακτόρου, Μέγαρον» και «Ἀκρόπολις Μυκηνῶν. Πύργος».

 

 

 

Πέντε φωτογραφίες ἀπό τήν Ἀκρόπολη (δεκαετία 1890), τυπώματα αλμπουμίνας επικολλημένα σε λεπτά χαρτόνια, όλα με χειρόγραφη λεζάντα στα γερμανικά. Οι λεζάντες είναι: «Akropolis. Alter Athenatempel. Fundamente vom W. Giebel des Parthenon aus.», «Akropolis. Aussenausicht der n. Burgmauer, mittlerer Theil.», «Akropolis. Burgmauer u. Fels bei der pelasgischen Treppe.», «Akropolis. Pelasgische Stützmauer bei der Treppe ö. vom Erechtheion.» και «Akropolis. Ausgrabung an der S. Seite. Treppchen in der polygonalen Stützmauer, l. die Stützmauer aus Quadern.»

 

 

 

Αεροφωτογραφία του Αγοραίου Κολωνού (Ναός Ηφαίστου), σε άλμπουμ με 20 αεροφωτογραφίες από μία πτήση με υδροπλάνο από την Αθήνα προς τον Μαραθώνα (Ὑπουργείο Συγκοινωνίας - Τοπογραφική Ὑπηρεσία - Τμῆμα Φωτοτοπογραφικόν. Πρός Μαραθώνα, δεκαετία 1930).