Σκοπός της έκδοσης του Περιοδικού είναι η συμβολή στην έγκυρη και επιστημονικώς αποδεκτή  διάδοση και οικειοποίηση από το αναγνωστικό κοινό του τρόπου σκέψης και των κατακτήσεων της Αρχαιολογίας και της Ιστορίας της Τέχνης.

Ο ρόλος των κριτών αφορά στη συνεχή και απρόσκοπτη συνεργασία τους με το Διευθυντή Σύνταξης και την ομάδα του, με διαρκή στόχο τη βελτιστοποίηση των προς δημοσίευση άρθρων.

Από τους κριτές ζητείται να αξιολογούν εάν το άρθρο, το οποίο τους έχει αποσταλεί για κρίση, ικανοποιεί τα κριτήρια δημοσίευσης του περιοδικού Θέματα Αρχαιολογίας, καθώς και να παρέχουν στους συγγραφείς ξεκάθαρη αιτιολόγηση της απόφασής τους.

Οι κριτές οφείλουν να κάνουν μία από τις παρακάτω τέσσερις συστάσεις για το κρινόμενο άρθρο:

• Αποδεκτό για δημοσίευση χωρίς τροποποιήσεις: η κρίση αυτή καταδεικνύει ότι, σύμφωνα με τον κριτή, το άρθρο ικανοποιεί πέντε γενικά κριτήρια:
  1. Έχει δομηθεί σε προϋπάρχουσα γνώση
  2. Συνεισφέρει στη γνωστική βάση της Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης
  3. Είναι βασισμένο στα πρότυπα της ερευνητικής μεθοδολογίας και γνώσης.
• Αποδεκτό για δημοσίευση με μικρές τροποποιήσεις: η κρίση αυτή καταδεικνύει ότι, σύμφωνα με τον κριτή, απαιτούνται μικρές τροποποιήσεις και εντός σύντομου χρονικού διαστήματος, για να μπορέσει το άρθρο να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις δημοσίευσης. Μικρές τροποποιήσεις είναι εκείνες που μπορούν να προσδιοριστούν με σαφήνεια από τον κριτή και να πραγματοποιηθούν από το συγγραφέα με μικρή προσπάθεια. Οι κριτές δημιουργούν μία αριθμημένη λίστα διορθώσεων – τροποποιήσεων και την αποστέλλουν στον Διευθυντή Σύνταξης.
• Αποδεκτό για δημοσίευση κατόπιν σημαντικών τροποποιήσεων: η κρίση αυτή καταδεικνύει ότι, σύμφωνα με τον κριτή, απαιτούνται σημαντικές διορθώσεις για να μπορέσει το άρθρο να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις δημοσίευσης. Οι κριτές δημιουργούν μία αριθμημένη λίστα διορθώσεων – τροποποιήσεων και την αποστέλλουν στον Διευθυντή Σύνταξης. Ο συγγραφέας οφείλει να απαντήσει εάν ενδιαφέρεται να συνεχίσει και εάν είναι διατεθειμένος να προβεί σε διορθώσεις.
• Μη αποδεκτό για δημοσίευση στην παρούσα μορφή: η κρίση αυτή καταδεικνύει ότι, σύμφωνα με τον κριτή, το άρθρο δεν μπορεί να θεωρηθεί δυνάμει δημοσιεύσιμο ή ότι απαιτούνται εξαιρετικά σημαντικές διορθώσεις.

Ο Διευθυντής Σύνταξης προσδοκά από τους κριτές:

• Να αξιοποιήσουν τις εξειδικευμένες γνώσεις κατά τον ενδελεχή έλεγχο των άρθρων για τη δημιουργία συστάσεων προς το Διευθυντή Σύνταξης του περιοδικού.
• Να διατηρούν εμπιστευτικότητα.
• Να ενημερώνουν σε περίπτωση που δεν έχουν την απαιτούμενη επάρκεια γνωστικού αντικειμένου προκειμένου να κρίνουν κύρια μέρη του άρθρου.
• Να αξιολογούν τα άρθρα που τους έχουν αποσταλεί, βάσει της ημερομηνίας αποστολής των. Συνήθως ζητείται από τους κριτές να υποβάλλουν την αξιολόγησή τους για το άρθρο εντός 30 ημερών, ενώ το χρονικό αυτό διάστημα είναι μεγαλύτερο αν πρόκειται για περίοδο διακοπών. Εάν οι κριτές δεν μπορούν να αξιολογήσουν το άρθρο εντός του προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος, τότε παρακαλούνται να ενημερώνουν εγκαίρως τον Διευθυντή Σύνταξης του περιοδικού. Εάν είναι εφικτό οι κριτές μπορούν να προτείνουν στο περιοδικό κάποιον συνάδελφό τους με παρόμοια εξειδίκευση, επισυνάπτοντας το ονοματεπώνυμό του και τις λοιπές πληροφορίες επικοινωνίας μαζί του, ο οποίος θα μπορούσε να αναλάβει την αξιολόγηση του συγκεκριμένου άρθρου.
• Να είναι ειλικρινείς, εποικοδομητικοί και ευγενικοί στα σχόλιά τους προς τους συγγραφείς.

Τα Γενικά Κριτήρια, που θα πρέπει να ικανοποιούν τα άρθρα για να μπορέσουν να δημοσιευθούν στο Περιοδικό Θέματα Αρχαιολογίας, έχουν προαναφερθεί στο Ρόλο των Κριτών.

Παρακάτω ομαδοποιούνται ορισμένες επιπρόσθετες ερωτήσεις στις οποίες οι κριτές καλούνται να απαντήσουν κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης των άρθρων.

Δεν ζητείται από τους κριτές να δομήσουν τις κριτικές αναφορές τους σύμφωνα με τις παρακάτω ερωτήσεις, ούτε υποκαθιστούν την επαγγελματική κρίση του κάθε κριτή, αλλά θα ήταν προτιμότερο να τις χρησιμοποιήσουν προκειμένου να προσδιορίσουν τα μέρη του άρθρου που αξίζει ή αξίζουν σχολιασμό.

(α) Ερωτήσεις για όλους του τύπους άρθρων

• Είναι το άρθρο συμβατό με το περιοδικό Θέματα Αρχαιολογίας;
  • Είναι συμβατό με τους σκοπούς και το περιεχόμενο του περιοδικού;
  • Είναι κατάλληλο για ανάγνωση;
• Έχει δομηθεί σε προϋπάρχουσα γνώση και συνεισφέρει στη γνωστική βάση της οικείας Επιστήμης;
  • Είναι ο σκοπός του σαφής;
  • Έχει δομηθεί σε προϋπάρχουσα γνώση;
  • Συνεισφέρει στη θεωρία ή/και τη γνώση των επιστημών ιστορίας, αρχαιολογίας και ιστορίας της τέχνης;
• Αξίζει να διαβαστεί;
  • Είναι αναλυτικό, κατανοητό και ευανάγνωστο;
  • Είναι τα αποτελέσματα ή/και τα συμπεράσματα σαφή και αναφέρονται επαρκώς;
• Υπάρχουν εμφανή προβλήματα σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα;

(β) Ερωτήσεις για τα ερευνητικά άρθρα

• Ο σχεδιασμός της μελέτης εφαρμόζει ό,τι είναι ήδη γνωστό; Δικαιολογείται η διεξαγωγή της μελέτης;
• Διεξήχθη η μελέτη εφαρμόζοντας αυστηρά τις ηθικές και δεοντολογικές αρχές;
• Είναι ξεκάθαρα διατυπωμένα η ερευνητική υπόθεση-σκοπός και το αντικείμενο της μελέτης;
• Η επιλογή του είδους της μελέτης είναι η κατάλληλη για την απάντηση της ερευνητικής υπόθεσης;
• Αναφέρονται οι περιορισμοί της μελέτης;
• Αναφέρονται με σαφήνεια οι συμμετέχοντες, καθώς και τα κριτήρια εισόδου και αποκλεισμού από τη μελέτη;
• Περιγράφεται επαρκώς η μέθοδος ή διαδικασία συλλογής των δεδομένων;
• Παρουσιάζονται με σαφήνεια τα αποτελέσματα;
• Αναφέρονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της παρούσας μελέτης σε σχέση με προϋπάρχουσες μελέτες; Συζητούνται οι διαφορές στα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα;
• Συζητούνται η ερμηνεία και οι εφαρμογές των αποτελεσμάτων;
• Παρέχεται προοπτική για περαιτέρω έρευνα;

Η γραπτή κρίση των άρθρων από τους κριτές υποβάλλεται ηλεκτρονικά με τη συμπλήρωση της αντίστοιχης Φόρμας αξιολόγησης άρθρου.