Για τέταρτη χρονιά συνεχίστηκαν οι υποβρύχιες έρευνες στο αρχαίο λιμάνι του Λεχαίου από το Lechaion Harbour Project. Το Lechaion Harbour Project αποτελεί μια συνεργασία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του Ινστιτούτου της Δανίας στην Αθήνα υπό τη Διεύθυνση της Εφορείας, με σκοπό τη μελέτη και ανάδειξη του ενός εκ των δύο λιμένων της αρχαίας Κορίνθου, του Λέχαιου. Το λιμάνι διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στη μακρά ιστορική εξέλιξη της πόλης της αρχαίας Κορίνθου. Ευρισκόμενο σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων από την αρχαία πόλη, αλλά και στραμμένο προς τη δύση, αποτέλεσε αναμφισβήτητα το σημαντικότερο πόλο ανάπτυξης κατά τις περιόδους ακμής της Κορίνθου. Οι έρευνες διεξάγονται υπό τη διεύθυνση του Δρος Δ. Κουρκουμέλη (Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων) και του Δρος B. Lovén (SΑΧΟ-Institute, University of Copenhagen) και χρηματοδοτούνται από το Augustinus Foundation και το Ίδρυμα Carlsberg.
Το Lechaion Harbour Project αποτελεί σημαντικό παράδειγμα υποβρύχιας έρευνας για το πώς και με ποια ερωτήματα πρέπει να γίνεται μια αποτύπωση αρχαίου λιμανιού. Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2016 η ομάδα του Lechaion Harbour Project διεξήγαγε ανασκαφές και ψηφιακές αποτυπώσεις στην περιοχή του διαύλου εισόδου (Entrance Channel) του εξωτερικού λιμένα. Πραγματοποιήθηκαν επίσης για πρώτη φορά λεπτομερείς ψηφιακές τοπογραφικές αποτυπώσεις στα λιμενικά κατάλοιπα του εσωτερικού λιμένα. Τα σημαντικότερα αποτελέσματα της τελευταίας ερευνητικής περιόδου είναι η ψηφιακή αποτύπωση μιας αποβάθρας μήκους 117 μέτρων και πλάτους 5,4 μέτρων. Η αποβάθρα, βρισκόμενη στο εσωτερικό του λιμανιού, διατηρείται σε ύψος δύο δόμων και δεν έχει προς το παρόν αποκαλυφθεί πλήρως. Η τεκμηρίωση και η συσχέτισή της με τις λιμενικές κατασκευές του εξωτερικού λιμένα που ανασκάφηκαν τα προηγούμενα έτη αναμένεται να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη χρονολόγησή του. Παράλληλα, αποτυπώθηκαν ψηφιακά και άλλα ορατά κατάλοιπα λιμενικών έργων της περιοχής του εσωτερικού λιμένα κατά μήκος των καναλιών και πραγματοποιήθηκε λεπτομερής τοπογραφική τεκμηρίωση της έκτασης και του μεγέθους των εσωτερικών λιμενολεκάνων.
Παράλληλα εντοπίστηκαν, αποτυπώθηκαν ψηφιακά και σχεδιαστικά κατάλοιπα μνημειακής κατασκευής στο μέσον της κεντρικής λιμενολεκάνης. Η κατασκευή έχει διαστάσεις περίπου 9 Χ 9 μ. και σώζεται σε ύψος τριών δόμων. Αποτελείται από ορθογώνιους δόμους που φέρουν ίχνη λαξευτών τόρμων. Η χρήση της παραμένει προς το παρόν αδιευκρίνιστη.
Από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις του Λεχαίου, λόγω της ευπάθειας του υλικού, είναι η ανακάλυψη και συντήρηση κάθετων ξύλινων δοκών που πιθανώς αποτελούσαν τμήμα του ανατολικού μόλου. Κατά την τελευταία περίοδο, αποκαλύφθηκαν, σε τομή μήκους 6,3 μ., 40 δοκοί in situ (μέγιστου σωζόμενου ύψους 1.30 μ. και διαμέτρου περίπου 0,18 μ. έκαστη) παράλληλα με το δυτικό μέτωπο του μόλου. Η κατασκευή φαίνεται να οριοθετεί τμήμα λιθοδομής, τα κατάλοιπα της οποίας σώζονται επίσης. Η μελέτη των σωζόμενων ξύλινων δομικών στοιχείων καθώς και η πιθανή παρουσία και άλλων οργανικών καταλοίπων στην περιοχή θα προσφέρει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους κατασκευής λιμενικών έργων κατά την ύστερη αρχαιότητα. Η συντήρηση και προστασία των ξύλινων ευρημάτων έγινε επί τόπου με τη χρήση υλικών που πληρούν τις απαραίτητες περιβαλλοντολογικές προδιαγραφές.
Η υποβρύχια ανασκαφή και αποτύπωση έφερε στην επιφάνεια κατάλοιπα κατασκευής μήκους 23,4 μ. Η κατασκευή αυτή φαίνεται να οριοθετεί το ανατολικότερο και το βορειότερο άκρο του μετώπου του αρχαίου λιμένα. Ένα από τα σημαντικά στάδια μιας υποβρύχιας ανασκαφής και αποτύπωσης λιμανιού είναι η δειγματοληψία πυρήνων ιζημάτων που έγιναν σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο εστιάζοντας κυρίως στις λιμενολεκάνες και τα κανάλια του εσωτερικού λιμένα. Βάσει της ανάλυσης των πυρήνων θα μελετηθεί η στρωματογραφία και η γεωμορφολογία των λιμενολεκάνων και των καναλιών που τις συνέδεαν. Αυτό θα βοηθήσει στην ανασύνθεση της παλαιογεωγραφίας της περιοχής και στον εντοπισμό κατάλοιπων λιμενικών κατασκευών και άλλων ευρημάτων που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του νερού ή κάτω από τις αποθέσεις ιλύος.
Ελένη Πολυχρονάκη
Αρχαιολόγος & Φιλόλογος
Διαβάστε όλο το άρθρο Ανάτυπο PDF
