ΛΟΝΔΙΝΟ - Υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα από τη Βρετανία τάσσεται με μακροσκελές πρόσφατο (20/12/2021) δημοσίευμά της (As Europe Returns Artifacts, Britain Stays Silent), υπογεγραμμένο από τον δημοσιογράφο Alex Marshall, η εφημερίδα «New York Times».
Ο Marshall σημειώνει χαρακτηριστικά: «Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Λονδίνο είναι πιθανότατα τα πιο διάσημα αμφισβητούμενα μουσειακά αντικείμενα στον κόσμο. Ωστόσο, η βρετανική κυβέρνηση λέει ότι η μοίρα των γλυπτών δεν την αφορά».
Και συνεχίζει ότι «το 1984, ο Neil Kinnock, τότε ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας, έκανε κάτι που λίγοι πολιτικοί εδώ τόλμησαν: Δεσμεύθηκε να επιστρέψει τα Μάρμαρα του Παρθενώνα», καθώς όπως είχε δηλώσει τότε ο Neil Kinnock η επιστροφή τους ήταν «ηθικό ζήτημα. Ο Παρθενώνας χωρίς τα μάρμαρα είναι σαν ένα χαμόγελο με ένα δόντι που λείπει». Αυτά είχε πει ενώπιον δημοσιογράφων κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, αλλά όταν επέστρεψε στο Λονδίνο διαπίστωσε ότι λίγοι στο κόμμα του συμμερίζονται τις απόψεις του. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι την ίδια στάση με τους διαδόχους του Kinnock τήρησε και ο Tony Blair, ο οποίος «ότι τα μάρμαρα πρέπει να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο, ως ένα από τα σημαντικότερα σημεία του».
Αετωματικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.
Την περασμένη εβδομάδα, το θέμα των Γλυπτών επέστρεψε στον δημόσιο λόγο ύστερα από το παρατεταμένο κλείσιμο των ελληνικών αιθουσών του Μουσείου λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και εργασιών συντήρησης. Επέστρεψε, καθώς ακτιβιστές σε όλη την Ευρώπη διαμαρτύρονται, προκειμένου να αποκατασταθούν ιστορικές αδικίες -όπως τις χαρακτηρίζουν. Και πάλι, ωστόσο, η ιδέα της επιστροφής των Γλυπτών στην Αθήνα φαίνεται να έχει μικρή πολιτική στήριξη, όπως και στις ημέρες του Kinnock.
Σύμφωνα με τους New York Times, η επίσημη θέση της βρετανικής κυβέρνησης είναι ότι δεν είναι υπεύθυνη για την τύχη των Γλυπτών: Αυτό, λέει, είναι θέμα για τους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου, οι περισσότεροι εκ των οποίων διορίζονται από τον πρωθυπουργό. Και ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει κατ’ επανάληψιν δηλώσει ότι τα Γλυπτά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αποστολής του Μουσείου να παρουσιάσει την παγκόσμια Ιστορία. Όταν ο Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Boris Johnson συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, τον περασμένο μήνα, επανέλαβε την κυβερνητική θέση ότι οτιδήποτε έχει να κάνει με τα μάρμαρα είναι θέμα των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου, όχι αυτού.
Αετωματικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο (φωτ. Tom Jamieson για τους The New York Times).
Η στάση αυτή της Βρετανικής Κυβέρνησης υφίσταται ενώ καθ' όλη τη διάρκεια του 2021, Καθ’ όλο το 2021, άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανακοίνωσαν πολιτικές αποκατάστασης και επέστρεψαν διάφορα αντικείμενα. Τον Απρίλιο, η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει από τις αρχές του επόμενου έτους να επιστρέφει από τα Mουσεία της στη Νιγηρία περίπου 1.100 λεηλατημένα τεχνουργήματα -γνωστά ως «Χάλκινα του Μπενίν». Τον Ιούνιο, η κυβέρνηση του Βελγίου συμφώνησε σε σχέδιο για τη μεταφορά της ιδιοκτησίας κλεμμένων αντικειμένων από τα Mουσεία της στις αφρικανικές χώρες προέλευσης. Τον Οκτώβριο, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron επέστρεψε 26 λεηλατημένα αντικείμενα στο Μπενίν, κάνοντας πράξη μια δέσμευση του 2017, για επιστροφή αφρικανικής τέχνης από τα Μουσεία της χώρας. Ωστόσο στη Βρετανία, της οποίας τα Mουσεία είναι γεμάτα με θησαυρούς από πρώην κατακτήσεις, το θέμα της αποκατάστασης δεν είναι καν στην πολιτική ατζέντα. Ούτε η κυβέρνηση, ούτε το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα έχουν εκδώσει δήλωση για το θέμα αυτό και δεν έχει υπάρξει συζήτηση για αυτό στο Κοινοβούλιο.
Οι ακτιβιστές υποστηρίζουν, σύμφωνα με τους New York Times, ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να αναλάβει δράση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, εάν το ήθελε, καθώς ορίζει τους κανόνες για μεγάλα Mουσεία και, συχνά, διορίζει τους διαχειριστές τους.
Καλλιτέχνες του δρόμου έξω από το Βρετανικό Μουσείο. Οι διαχειριστές του Μουσείου είπαν ότι τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της αποστολής του να αφηγηθεί την παγκόσμια ιστορία (φωτ. Tom Jamieson, New York Times).
Τον Σεπτέμβριο του 2021, επιτροπή της UNESCO για την επιστροφή διαφιλονικούμενων τεχνουργημάτων ανέφερε ότι η διαμάχη για τα Μάρμαρα «έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα και κατά συνέπεια, η υποχρέωση να επιστραφούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα εναπόκειται ξεκάθαρα στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου».
Από τον Σεπτέμβριο, το Συμβούλιο διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου τελεί υπό τον George Osborne -πρώην βουλευτή των Συντηρητικών που ήταν υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας από το 2010 έως το 2016. Ο Osborne δεν απάντησε στα αιτήματα για συνέντευξη στους New York Times· ωστόσο, σε άρθρο γνώμης στους Times of London, νωρίτερα αυτό τον μήνα, ανέφερε ότι το Μουσείο είναι «ανοικτό στον δανεισμό των τεχνουργημάτων οπουδήποτε μπορούν να τα φροντίσουν και να εξασφαλίσουν την ασφαλή επιστροφή τους», συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Πηγή: New York Times
Αετωματικά γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.