ΦΡΑΓΧΘΙ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ - Το Σπήλαιο Φράγχθι, ένας από τους σημαντικότερους προϊστορικούς χώρους της Ελλάδας, βρίσκεται στον Αργολικό Κόλπο, με θέα τον Όρμο της Κοιλάδας στην Αργολίδα. Πρόσφατη ισοτοπική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Simon Fraser, το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, αποκάλυψε νέα δεδομένα για τις διατροφικές συνήθειες των προϊστορικών κατοίκων του σπηλαίου.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE, επιβεβαιώνει ότι οι άνθρωποι που ζούσαν στο Σπήλαιο Φράγχθι κατά τη Μεσολιθική και τη Νεολιθική Εποχή βασίζονταν κυρίως σε χερσαίες διατροφικές πηγές, με ελάχιστη κατανάλωση θαλάσσιων προϊόντων, παρά την παράκτια τοποθεσία του σπηλαίου.
Ένα σπήλαιο με ιστορία 40.000 ετών στην Αργολίδα
Το Σπήλαιο Φράγχθι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Ελλάδα, καθώς καλύπτει περίπου 40.000 χρόνια συνεχούς ανθρώπινης κατοίκησης. Οι πρώτες ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1967 και 1979, αποκαλύπτοντας στοιχεία από την Ανώτερη Παλαιολιθική έως τη Νεολιθική Εποχή.
Η περίοδος μετάβασης από τη Μεσολιθική στη Νεολιθική Εποχή χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή ανάπτυξη της γεωργίας και τη μείωση της εξάρτησης από θαλάσσιες πηγές τροφής, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα νέα επιστημονικά ευρήματα στο Φράγχθι.
Η νέα ισοτοπική ανάλυση: Τι αποκαλύπτει;
Προηγούμενες ισοτοπικές μελέτες είχαν δείξει ότι, παρά τη γειτνίαση με τη θάλασσα, οι προϊστορικοί κάτοικοι του Σπηλαίου Φράγχθι κατανάλωναν ελάχιστα θαλασσινά. Η νέα έρευνα, που χρησιμοποίησε προηγμένες τεχνικές ισοτοπικής ανάλυσης, επιβεβαιώνει αυτήν την παρατήρηση.
Οι ερευνητές ανέλυσαν οστά πέντε ανθρώπων και έξι ζώων από τα Μεσολιθικά και Νεολιθικά στρώματα του σπηλαίου. Η φασματομετρία επιτάχυνσης μάζας επέτρεψε την ακριβή χρονολόγηση των δειγμάτων, τοποθετώντας δύο άτομα στην Παλαιολιθική Εποχή (8700–8500 π.Χ.) και τρία άτομα στη Μέση Νεολιθική Εποχή (6600–5800 π.Χ.).
Η ανάλυση του κολλαγόνου των οστών αποκάλυψε σημαντικές πληροφορίες για τη διατροφή των κατοίκων του σπηλαίου. Τα ευρήματα έδειξαν ότι:
- Οι τιμές των ισοτόπων άνθρακα (δ13C) και αζώτου (δ15N) επιβεβαιώνουν ότι η κύρια πηγή διατροφής ήταν η χερσαία ζωική πρωτεΐνη.
- Δεν υπάρχουν ενδείξεις για σημαντική πρόσληψη ψαριών ή άλλων θαλάσσιων τροφών.
- Η ανάλυση βασικών αμινοξέων, όπως η φαινυλαλανίνη (Phe) και η βαλίνη (Val), έδειξε ότι οι προϊστορικοί κάτοικοι του Φράγχθι βασίζονταν κυρίως σε φυτά C3 και χερσαία ζώα.
- Η ανάλυση του αζώτου-15 στα ζώα της Νεολιθικής Εποχής έδειξε ότι τα πρόβατα έβοσκαν σε περιοχές πλούσιες σε άζωτο, ενώ τα γουρούνια και οι κυνίδες είχαν παμφάγο διατροφή, πιθανότατα καταναλώνοντας ανθρώπινα υπολείμματα τροφής.
Αλλαγές στη διατροφή μεταξύ Παλαιολιθικής και Νεολιθικής Εποχής
Η μελέτη αποκάλυψε ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις στη διατροφή μεταξύ της Παλαιολιθικής και της Νεολιθικής περιόδου.
Παλαιολιθική Εποχή (8700–8500 π.Χ.): Οι άνθρωποι κατανάλωναν κυρίως κρέας, όπως φαίνεται από τις υψηλές τιμές του αζώτου-15.
Μέση Νεολιθική Εποχή (6600–5800 π.Χ.): Η διατροφή περιλάμβανε περισσότερη φυτική ύλη και διαφοροποιημένες χερσαίες πηγές τροφής.
Οι αλλαγές αυτές πιθανώς συνδέονται με τη σταδιακή ανάπτυξη της γεωργίας και την εξάπλωση της κτηνοτροφίας, στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη Νεολιθική επανάσταση.
Το Σπήλαιο Φράγχθι ως σημείο-κλειδί για την προϊστορία της Αργολίδας
Η νέα μελέτη ενισχύει τη σημασία του Σπηλαίου Φράγχθι ως κομβικού αρχαιολογικού χώρου για την κατανόηση της προϊστορίας της Αργολίδας και της Ελλάδας γενικότερα.
Το σπήλαιο αποτελεί μοναδικό αρχαιολογικό μνημείο, καθώς διατηρεί καταγραφές της ανθρώπινης δραστηριότητας για χιλιάδες χρόνια. Τα νέα δεδομένα προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τις διατροφικές συνήθειες και την πολιτισμική εξέλιξη των πρώτων κατοίκων της περιοχής.
Η Αργολίδα, με τη μοναδική γεωγραφική της θέση και τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της, συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο επιστημονικού ενδιαφέροντος και πεδίο νέων ανακαλύψεων που εμπλουτίζουν τη γνώση μας για το παρελθόν.
Πηγή: argolidaplanet.com