ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ - Στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. προγραμματίζεται, για τον Φεβρουάριο του 2024, μεγάλη έκθεση με ιδιαιτέρως και άκρως πρωτότυπη για τα δεδομένα της χώρας μας θεματολογία. Ο τίτλος της έκθεσης είναι “Fake (f)or Real” και η διοργάνωση γίνεται σε συνεργασία με το Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας των Βρυξελλών. Η έκθεση παρουσιάζει ιστορίες παραποιήσεων και πλαστογραφήσεων. Περιγράφει τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες που εξηγούν την εμφάνισή τους, τα ενδιαφέροντα και τα κίνητρα πίσω από αυτά και τον αντίκτυπο που είχαν. Αποδεικνύει, επίσης, πως τελικά αποκαλύφθηκαν.
1. Αναπαράσταση του ανθρώπου του Πίλτνταουν. Βρυξέλλες, 1909-1914, βαμμένος γύψος, 70 x 62 x 52 εκ. Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, Βέλγιο.
Η έκθεση χωρίζεται χρονολογικά σε έξι μεγάλες θεματικές ενότητες: Εξουσία και Προσευχή, Η κατανόηση του κόσμου, Ένωση και Διαίρεση, Στον πόλεμο, Παραχάραξη και Πλούτος, Η εποχή της μετά-αλήθειας, με περισσότερα από 50 εκθέματα της Συλλογής του Σπιτιού της Ευρωπαϊκής Ιστορίας. Περιλαμβάνονται ταινίες και διαδραστικά παιχνίδια.
2. Χαν βαν Μέχερεν, Εσωτερικό της εκκλησίας του Αγίου Λαυρεντίου στο Ρότερνταμ. Κάτω Χώρες, περ. 1913, λάδι σε πίνακα. Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Βέλγιο.
Τα κίνητρα, οι στρατηγικές και τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι απατεώνες και οι πλαστογράφοι προκύπτουν από συγκεκριμένες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες. Ωστόσο, η ανθρώπινη προδιάθεση να πιστεύει στο «ψεύτικο», καθώς και οι στόχοι πίσω από την εξαπάτηση των άλλων, φαίνεται να είναι διαχρονική. Έτσι, η προώθηση της παιδείας στα μέσα επικοινωνίας, η ενίσχυση της κριτικής σκέψης μέσω ιστορικών παραδειγμάτων και η παροχή υποδείξεων στους επισκέπτες για το πώς να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση σε αυτήν την εποχή είναι οι βασικοί στόχοι της έκθεσης.
Με αφορμή τη φιλοξενία της έκθεσης “Fake (f)or Real” παρουσιάζεται παράλληλα η έκθεση με τίτλο «Η ‘κρυφή γοητεία’ της πλαστογραφίας» που πραγματεύεται τις πλαστογραφίες ειδικότερα στην τέχνη. Στην έκθεση αυτή δίνεται έμφαση στην κατανόηση της αναγνώρισης, του ορισμού των πλαστών έργων, ιδιαίτερα στη διάκριση μεταξύ των εννοιών της πλαστογραφίας και του αντιγράφου, καθώς και σε λεπτές αποχρώσεις στις συνθήκες που σχετίζονται με τις δύο αυτές κατηγορίες έργων.
4. Αγνώστου, «Αφροδίτη, Σάτυρος και Έρωτας», λάδι σε καμβά επικολλημένο σε χάρντμπορντ, 54 x 42 εκ., 1786, Τ.Ι.Τ. 2000.282.
Στην έκθεση γίνονται αναφορές σε μεγάλες πλαστογραφήσεις και πλαστογράφους διεθνούς επιπέδου, στην παραχάραξη έργων τέχνης, στα προβλήματα που δημιουργούν, στους κινδύνους που ελλοχεύουν. Είναι σαφές ότι η ανάπτυξη των τεχνικών ανίχνευσης πλαστογραφημένων έργων ή εγγράφων δυσκολεύει συνεχώς το έργο τους. Ελπίζουμε ότι η ενημέρωση και η γνώση του προβλήματος είναι θετικά βήματα για την αντιμετώπισή του.
Εικόνα (5) Vincent Van Gogh, «Θεριστής», τύπωμα, 54 x 36,5 εκ., Τ.Ι.Τ. 2000.204.
Εικόνα (7) D.C., «Νύμφη και Πάνας», 1797, Ιδιωτική συλλογή.
Για την έκθεση αυτή αναζητήθηκαν και μελετήθηκαν έργα που να ανταποκρίνονται στο θέμα καταρχάς από τις Συλλογές του Τελλογλείου Ιδρύματος, αλλά και δάνεια από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, από το Μουσείο Εκμαγείων του ΑΠΘ, από το Πολεμικό Μουσείο και από συλλέκτες και ιδιωτικές συλλογές.
Για την ανίχνευση στοιχείων των έργων με τεχνολογικές μεθόδους συνεργάστηκε το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Τμήμα Συντήρησης Εικόνων), το Ίδρυμα Ορμύλια, και το Ακτινολογικό Εργαστήριο της Euromedica (Κυανούς Σταυρός), φορείς τους οποίους ευχαριστούμε ιδιαίτερα.
Στο πλαίσιο των εκθέσεων θα πραγματοποιηθούν παράλληλες εκδηλώσεις, ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Εγκαίνια εκθέσεων: Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου 2024
Διάρκεια εκθέσεων: 2 Φεβρουαρίου 2024 – 28 Ιουνίου 2024.
3. Πλαστό δελτίο ταυτότητας του θύματος του Ολοκαυτώματος Μαξ Φουξ. Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Βέλγιο.