ΛΟΝΔΙΝΟ - Ο Tony Blair εξέταζε το ενδεχόμενο ενός «μακροπρόθεσμου δανείου» των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα με την ελπίδα να υποστηρίξει την υποψηφιότητα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012, αποκαλύπτουν πρόσφατα δημοσιευμένα έγγραφα.
Είκοσι χρόνια πριν ο Rishi Sunak ακυρώσει μια συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, σχετικά με το ζήτημα της ιδιοκτησίας των γλυπτών, η Ελλάδα ασκούσε πιέσεις στον Blair, τον τότε πρωθυπουργό, για ένα μακροπρόθεσμο δάνειο, παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας.
Η επιστροφή των μαρμάρων, που πάρθηκαν από τον Παρθενώνα – από τον Σκωτσέζο ομότιμο Λόρδο Elgin, αποτελεί πάγιο αίτημα των Ελλήνων. Το ελληνικό σχέδιο «επανένωσης» ήταν να τοποθετηθούν σε ένα σχεδιασμένο ειδικά κατασκευασμένο μουσείο της Ακρόπολης – «με θέα στον ιερό βράχο από τον οποίο προήλθαν» – εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, σύμφωνα με πρόταση που παραδόθηκε στον Blair από τον τότε Έλληνα πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη, κατά τη διάρκεια συνάντησης τον Οκτώβριο του 2002.
Η θέση της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν ότι ήταν αποκλειστικά θέμα των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου. Και η τότε υπουργός Πολιτισμού, Tessa Jowell, είχε συμβουλεύσει τον Μπλερ ότι οποιοδήποτε δάνειο θα ήταν «μακρύ».
Ο Tony Blair και η Tessa Jowell κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στην Downing Street το 2006 (φωτ: Johnny Green/PA).
Όμως, με το Λονδίνο να εξετάζει το ενδεχόμενο να υποβάλει υποψηφιότητα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 και την Ελλάδα να έχει αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το 2003 και να πρόκειται να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η σύμβουλος πολιτιστικής πολιτικής του Blair, Sarah Hunter, του έγραψε τον Απρίλιο του 2003 ότι υπήρχαν «καλοί λόγοι για να αλλάξει τακτική» και να «ενθαρρύνει» ιδιωτικά και δημόσια το Βρετανικό Μουσείο να βρει μια «διευκόλυνση».
«Η ελληνική περίπτωση έχει γίνει πιο περίπλοκη – επιχειρηματολογώντας υπέρ ενός δανείου και όχι υπέρ της αποκατάστασης της ιδιοκτησίας – και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία του BM να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς», έγραψε σε αρχεία που κυκλοφόρησαν από τα National Archives.
«Τα μάρμαρα θα μπορούσαν να είναι ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στην οικοδόμηση ψήφων της ΔΟΕ για την υποψηφιότητα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012. Η δημοσιότητα που συνδέεται με αυτή την κίνηση θα μπορούσε να εξασφαλίσει το ελληνικό χρίσμα και να βοηθήσει στη συγκέντρωση ενός ευρέος φάσματος άλλων ψήφων της ΔΟΕ, αν και θα πρέπει να προφυλαχθούμε από άλλα έθνη που ζητούν αμοιβαίες πράξεις».
Ο David Owen, πρώην υπουργός Εξωτερικών και ηγέτης του SDP, είχε προτείνει στις κυβερνήσεις της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου να καταλήξουν σε συμφωνία διαμοιρασμού, έγραψε εκείνη.
Και συνέχισε: «Φαίνεται λογικό: η ορθολογική χάραξη πολιτικής ευνοεί τους Έλληνες. Αλλά αυτή δεν είναι μια επιλογή που είναι στο χέρι μας να κάνουμε: μόνο οι διαχειριστές του BM έχουν τη νομική εξουσία να κάνουν ένα δάνειο και να ξεκινήσουν μια κυβερνητική άσκηση πειθούς στο έτος της 250ής επετείου του BM θα συναντήσουν αντίσταση και μεγάλη αγωνία.
Ρώτησε αν πρέπει να διερευνήσει το θέμα. Η χειρόγραφη απάντηση του Blair στο περιθώριο αναφέρει: «Ναι. Γιατί να μην θέσουμε τον David Owen υπεύθυνο για τη διαπραγμάτευση αυτού του θέματος; Θα του έδινε προφίλ, έχει επιρροή και θα μπορούσε πιθανώς να βοηθήσει με το BM, ενώ θα τοv αποστασιοποιούσε λίγο από την κυβέρνηση».
Ο Όουεν είχε προηγουμένως γράψει στο Γραφείο του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο διαβιβάστηκε στον Blair, δηλώνοντας ότι του είχαν πει «ότι η χώρα υποδοχής συμβουλεύεται εκτενώς τη ΔΟΕ σχετικά με την καταλληλότητα των μελλοντικών αιτούντων και δεν θα ήταν δύσκολο να πειστούν οι Έλληνες να στηρίξουν μια υποψηφιότητα του Λονδίνου για το 2012 ως αντάλλαγμα ..."
Ωστόσο, ο Andrew Adonis, ο τότε επικεφαλής της μονάδας πολιτικής No 10, προειδοποίησε σε ένα χειρόγραφο σημείωμα Post-it: «Αυτό χρειάζεται προσεκτικό χειρισμό: ας μιλήσουμε. Δεν νομίζω ότι πρέπει να κινηθούμε καθόλου μέχρι να είναι σαφές τι κάνουμε για την προσφορά μας».
Τελικά, το μουσείο δεν ολοκληρώθηκε μέχρι το 2007 και ο Λόρδος Owen θεωρείται ότι δεν προσεγγίστηκε για να διαπραγματευτεί οποιοδήποτε δάνειο των μαρμάρων στην Ελλάδα.
Πηγή: www.theguardian.com
Tony Blair